Je kunt hem niet zien, zeggen ze…
Ja wat is God voor iets? In welke categorie van de dingen die we kennen past Hij? Is Hij een soort lucht of een soort licht? Is Hij een stof die het heelal vult? Een fluïdum? Een energie? Met die vraag zijn we al wat verder dan de voorstelling van de man met de baard.
Ik denk dat we in het antwoord eenvoudig kunnen stellen dat we niet weten hoe God precies ‘in elkaar steekt’, hoe je hem dus in natuurwetenschappelijke termen zou moeten omschrijven. Dat kan niet eens, want Hij is nog nooit waargenomen in de natuurwetenschappelijke zin van het woord. We hebben geen idee. Daarom zijn er metaforen voor God die ons aanspreken. Als er staat ‘God is liefde’, dan begrijpt iedereen dat.
Liefde is onzichtbaar maar toch onmiskenbaar aanwezig. Je kunt het niet zien maar wel ervaren dat iemand van je houdt. En niet alleen jij voelt dat, die persoon die jou liefheeft, voelt dat zelf ook. Liefde kun je voelen, het is dus min of meer tastbaar. Meer nog, liefde is ‘iets’ maar tegelijkertijd ook in zekere zin ‘iemand’. Het is een ‘het’ maar tegelijkertijd ook een ‘hij’ of een ‘zij’. Daarom is liefde zo’n volmaakte weergave van God. Al die aanduidingen van hij, zij en het komen in hem samen. Alle mensen willen bovendien liefde, en alle mensen hébben ook lief, al is hun liefde soms op de wonderlijkste dingen gericht. Liefde is de centrale reden van bestaan, zelfs voor hen die de grootste smerigheid liefhebben. Als we onszelf de kans eens gaven om doordrongen te raken van het feit dat God liefde is en wat dat betekent, dan zou God wel aantrekkelijk voor ons móéten worden. Dat is een natuurlijk gevolg van het feit dat we mens zijn. Wij mensen zijn op liefde ingesteld. ‘Ich bin von Kopf bis Fuß auf Liebe eingestellt’, zong Marlene Dietrich destijds, en dat geldt in het algemeen voor iedereen. Wij zijn op elkaar aangelegd, en daardoor zijn we in principe ook op God aangelegd. Als wij maar zouden gelóven dat God liefde is, dan zou de wereld veranderen – en ik durf daar aan toe te voegen: zelfs als God niet zou bestaan! Want als God liefde is, is Hij niet meer vreemd en ver, onbegrijpelijk, niet te vatten en niet helemaal betrouwbaar meer, maar dan sluit Hij eenvoudig aan op ons natuurlijke verlangen en past Hij naadloos in onze relationele wereld.
Deze vraag komt uit één van mijn boeken.
Mijn handboek voor het beantwoorden van geloofsvragen van kinderen is sinds 2005 nog steeds in de handel. Het heet:
Wie heeft God verzonnen?
